Praten over popmuziek

YouTube: M - Pop Muzik 
 
Er bestaan verschillende manieren van praten over popmuziek. Het maakt uit of je muzikant, fan of criticus bent. Ik vind het analyseren van teksten en/of uitspraken over popmuziek uitermate interessant. Niet voor niets heb ik ooit mijn doctoraal scriptie over dit onderwerp geschreven. Wat me het meest boeit is wat ´goede´ en ´slechte´ popmuziek wordt benoemd. Wat is het verschil tussen mainstream en alternatief? Wat is de dominante cultuur en wat is subcultuur?
Inmiddels ben ik al meer dan twintig jaar afgestudeerd maar de belangstelling voor dit onderwerp is er bij mij nog steeds. Gekeken naar de onderzoeken die worden gedaan heeft ook de wetenschap nog altijd belangstelling voor dit soort studies.
Door de opkomst van de 'Nieuwe Media' is er een geheel nieuw medialandschap ontstaan. De komst van internet en de mogelijkheid van mobiele ontvangst heeft enorm veel veranderd. Media en culturele studies proberen inzicht te geven hoe mensen zich gedragen als zij gebruikmaken van media en/of deelnemen aan culturele activiteiten. Dit is ook de invalshoek van waaruit ik dit blog schrijf. Daarbij maak ik gebruik van mijn eigen (muzikale) smaak om voorbeelden te kunnen geven. Mijn eigen mening zal ik ook zeker spuien want dat geeft een blog toch zijn charme en maakt het interessant. De lezer kan zijn eigen smaak daarmee vergelijken en zijn eigen standpunten bepalen. Luisteren naar muziek is in eerste instantie een persoonlijke beleving die je met anderen kunt delen.
 
Het praten over popmuziek kan worden ingedeeld in de volgende vier vertogen ofwel discoursen:
- Het discours van gebruikers/liefhebbers. De manier van praten onder de luisteraars en liefhebbers. Het persoonlijke leven van de artiest speelt hierin vaak een rol (Hoe ziet hij eruit? Is de artiest aardig?) evenals de persoonlijke beleving van de luisteraar (Wanneer hoorde je dit het eerst? Wat roept dit nummer bij je op?)
- Het muzikale discours. Er wordt bijna alleen tussen muzikanten onderling gesproken over muzikaal technische aspecten en benodigde vaardigheden. Wel zijn er speciale bladen voor muzikanten. In dit vertoog wordt gesproken/geschreven over bijvoorbeeld toonsoorten, materiaal en technieken.
Voor de luisteraar maken de muzikaal technische kwaliteiten weinig uit, het gaat meer om de beleving en de 'sound'.
- Het kritische discours. De manier waarop journalisten praten en schrijven over popmuziek. Hierbij spelen geschiedenis en feitenkennis een rol. Wie muziekbladen door de jaren heen met elkaar vergelijkt kan constateren dat er wel degelijk een consensus bestaat over het belang van bepaalde artiesten. Er wordt geprobeerd een objectieve houding aan te nemen. De wetenschappelijke benadering kan ook in het kritische discours worden geplaatst.
- Het commerciele discours. Hoe mensen die geld verdienen aan (of met) popmuziek er over praten. Hierbij gaat het om inkomsten, uitgaven, publiciteit en consumenten en/of bezoekers.

Bij het praten over popmuziek kunnen mensen van discours wisselen. In een biografie kan de journalist beginnen in een kritisch discours. Vervolgens kan hij dat afwisselen met een eigen persoonlijke mening of feiten weergeven die niet ter zake doen zoals dat beide in een liefhebbers discours passen. Zelf vind ik het een kwaal van de (zeker Nederlandse) popjournalistiek dat zij te vaak vervalt in zelfingenomen gebral en geroddel. Wat vervolgens resulteert in onzinnige, voor mij oninteressante, bladvulling om adverteerders te trekken (grootste inkomsten bron) en lezers (aantal staat in relatie tot de advertentie prijs) tevreden te stellen. De journalistieke inhoud kan mij vaak niet werkelijk boeien. Ik ben voornamelijk nieuwsgierig naar criteria waarmee muziek wordt beoordeeld en welke artiesten en/of albums op dat moment in de belangstelling staan.